ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ "ผ้าลายดอกประดู่ ศรีอุตรดิตถ์"

จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นดินแดนที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ซึ่งผสมผสานกันระหว่างวัฒนธรรมล้านนา วัฒนธรรมล้านช้าง และวัฒนธรรมไทยกลาง (สุโขทัย) สิ่งเหล่านี้นำมาซึ่งภูมิปัญญาและประเพณีต่างๆ รวมถึงการทอผ้าที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชาวอุตรดิตถ์ โดยการทอผ้าของจังหวัดนี้ มีรูปแบบการทอที่หลากหลาย เช่น การมัดหมี่ การจก และการยกดอก ซึ่งทั้งหมดนี้แสดงถึงวิถีชีวิต ความเชื่อ และธรรมชาติรอบตัว 

ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด 'ลายดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์'

ลายดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์ เป็นการออกแบบลายผ้าที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยนำดอกประดู่ซึ่งเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดมาผสมผสานกับลวดลายดั้งเดิมจากแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่

• ลายหงส์ของชาวไท-ยวน ซึ่งสืบทอดมาจากวัฒนธรรมล้านนา

• ลายขอสองทาง แทนความหมายของแม่น้ำน่านและแม่น้ำปาด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของแม่น้ำสองสายที่ไหลผ่านจังหวัด

• ลายดอกข้าวพันก้อน ซึ่งเป็นลายที่สะท้อนประเพณีท้องถิ่นของชาวไท-ลาวที่อพยพมาจากวัฒนธรรมล้านช้าง

การออกแบบลายผ้าเหล่านี้ไม่เพียงแต่แสดงถึงความสวยงามทางศิลปะ แต่ยังสะท้อนถึงความเป็นอัตลักษณ์ที่เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น และมรดกทางภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน

ประวัติการพัฒนาและการคัดเลือกลายผ้า

ลายดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์ ได้รับการพัฒนาขึ้นในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในปี พ.ศ. 2565 โดยมีเป้าหมายเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมมรดกภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึงยกระดับผ้าไทยให้เป็นที่รู้จักในเวทีโลก
จังหวัดอุตรดิตถ์จึงได้แต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนาลายผ้าอัตลักษณ์ เพื่อทำการคัดเลือกลายผ้าที่สามารถสื่อถึงอัตลักษณ์ของจังหวัดได้อย่างครบถ้วน โดยมีการประชุมคัดเลือกลายผ้าและเห็นชอบให้ลาย "ดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์" เป็นลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด ทั้งนี้ลายผ้าดังกล่าวได้รับการออกแบบให้สามารถทอได้ด้วยเทคนิคการจก ยกดอก และมัดหมี่ ซึ่งเป็นเทคนิคการทอผ้าพื้นเมืองที่มีอยู่ในแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ของจังหวัด

ความสำคัญของลายผ้าอัตลักษณ์ "ดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์"

ลายดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์ เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นหนึ่งเดียวกันของคนในจังหวัดอุตรดิตถ์ ซึ่งมาจากหลากหลายวัฒนธรรม ผสานเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน ลายผ้านี้ไม่เพียงแต่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม แต่ยังเป็นแหล่งสร้างงานและรายได้ให้กับชาวบ้านและชุมชนท้องถิ่น

การอนุรักษ์และส่งเสริมลายผ้าอัตลักษณ์นี้ยังสะท้อนถึงความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาท้องถิ่น และการสืบทอดวัฒนธรรมการทอผ้าผ่านรุ่นสู่รุ่น ซึ่งจังหวัดอุตรดิตถ์หวังว่าลายผ้านี้จะได้รับการส่งเสริมให้เป็นที่รู้จักและใช้ในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่แสดงถึงเอกลักษณ์ของจังหวัดอุตรดิตถ์ในโอกาสต่างๆ

โดยสรุป ลายดอกประดู่ศรีอุตรดิตถ์ เป็นลายผ้าที่สะท้อนถึงมรดกทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชาวอุตรดิตถ์ ผสานกับวัฒนธรรมล้านนา ล้านช้าง และไทยสุโขทัย ลายผ้านี้ไม่เพียงแต่แสดงถึงความงดงามทางศิลปะ แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นเอกภาพและความสามัคคีในชุมชน

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1e6DO_RcWx3YKS7eSDndYX1Y2gEVipllD/view
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)