ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดสมุทรปราการ "ผ้าลายดอกดาวเรือง"

ลายดอกดาวเรือง เป็นลายผ้าที่มีความสำคัญและได้รับการยกย่องให้เป็นลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากดอกดาวเรือง ดอกไม้ประจำจังหวัด ที่มีความหมายมงคล สื่อถึงความรุ่งเรือง โชคลาภ และความก้าวหน้า ด้วยสีเหลืองทองอร่ามที่เปรียบเสมือนเงินทอง และความเจริญรุ่งเรืองของชีวิตคนไทย

จังหวัดสมุทรปราการซึ่งเดิมไม่มีอัตลักษณ์ของผ้าทอมือในท้องถิ่น ได้ริเริ่มโครงการพัฒนาผ้าทอมือในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เพื่อตอบสนองต่อปัญหาการว่างงานและสร้างอาชีพให้กับกลุ่มสตรีในชุมชน โดยเฉพาะที่ตำบลบางเสาธง ซึ่งกลายเป็นศูนย์กลางการทอผ้าของจังหวัด

ประวัติความเป็นมาของผ้าทอมือจังหวัดสมุทรปราการ

จังหวัดสมุทรปราการเป็นพื้นที่ที่มีอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ทำให้ผู้คนในท้องถิ่นส่วนใหญ่ประกอบอาชีพในโรงงานหรือบริษัทต่างๆ ซึ่งส่งผลให้ในอดีตไม่มีการทอผ้าด้วยมือ แต่ในปี พ.ศ. 2563 หลังจากการสำรวจโดยสำนักพัฒนาชุมชนจังหวัด พบว่ากลุ่มสตรีในตำบลบางเสาธงมีความสนใจและต้องการฝึกทอผ้า เนื่องจากบางคนมีพื้นฐานการทอผ้ามาจากภูมิภาคอื่น โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

จากการสนับสนุนของสำนักงานพัฒนาชุมชนและองค์กรท้องถิ่น กลุ่มสตรีทอผ้าบางเสาธงได้ฝึกทักษะการทอผ้าไทย การย้อมสี และการออกแบบลายผ้า โดยมีการจัดหาอุปกรณ์และกี่ทอผ้าให้กับกลุ่มเพื่อเริ่มต้นผลิตผ้าทอมือที่มีอัตลักษณ์เฉพาะของจังหวัดสมุทรปราการ

ลายดอกดาวเรือง

ลายดอกดาวเรืองได้แรงบันดาลใจจากดอกดาวเรือง ซึ่งเป็นดอกไม้ที่นิยมปลูกเพื่อเสริมสิริมงคล สีเหลืองทองของดอกดาวเรืองสื่อถึงความโชคดี เงินทอง และความเจริญรุ่งเรือง ดาวเรืองยังเป็นดอกไม้ประจำพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เนื่องด้วยตรงกับวันพระบรมราชสมภพ (วันจันทร์) ที่มีสีประจำวันเป็นสีเหลือง

นอกจากนี้ ลายดอกดาวเรืองยังผสมผสานลวดลายโบราณ เช่น ลายหมี่หมากจับ และลายโคมเจ็ด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความงามและความเชื่อทางวัฒนธรรมของไทย

ขั้นตอนการทอผ้าลายดอกดาวเรือง

การทอผ้าลายดอกดาวเรืองเริ่มต้นจากการค้นเส้นด้าย การมัดหมี่ตามลวดลายที่ออกแบบ จากนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการย้อมสี การตาก และการเตรียมเส้นด้ายสำหรับการทอ สุดท้ายจะเป็นการทอผ้าโดยใช้กี่ทอขนาดใหญ่ ซึ่งกระบวนการทั้งหมดนี้ใช้เวลาประมาณ 5 วันต่อผืน

การสนับสนุนและอนาคตของกลุ่มทอผ้า

กลุ่มสตรีทอผ้าบางเสาธง ได้รับการสนับสนุนจากหลายภาคส่วน รวมถึงหน่วยงานท้องถิ่นและธนาคารทหารไทยธนชาติ ทำให้กลุ่มสามารถพัฒนาและสร้างอาชีพได้อย่างยั่งยืนในอนาคต กลุ่มนี้ยังมุ่งหวังจะขยายการผลิตและสืบสานผ้าทอไทยให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีแผนการขยายกลุ่มทอผ้าไปยังอำเภออื่นๆ ในจังหวัดสมุทรปราการ

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1fMZ5YVPyDRgvVDt9wKhjBPf45PuzAH93/view
  
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)