ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดระยอง "ผ้าลายตากะหมุก"

"ผ้าลายตากะหมุก (ตาสมุก)" ผ้าเอกลักษณ์แห่งระยอง

ผ้าลายตากะหมุก หรือที่เรียกว่าผ้าตาสมุก เป็นผ้าที่มีความโดดเด่นเฉพาะตัวในการทอ โดยใช้เทคนิคการทอขัด ลวดลายที่เกิดขึ้นมาจากการสลับเส้นสีเข้มและเส้นสีอ่อน ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจาก ภาชนะกะหมุก (สมุก) ซึ่งเป็นเครื่องจักสานที่ทำจากไม้ไผ่หรือใบตาล ใช้สำหรับบรรจุสิ่งของ รูปร่างและขนาดแตกต่างกันตามการใช้งาน

ประวัติความเป็นมาของผ้าลายตากะหมุก

จังหวัดระยองมีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ทั้งในด้านวิถีชีวิตและวัฒนธรรม ผ้าตาสมุกได้รับการบันทึกถึงในหลายช่วงสำคัญในประวัติศาสตร์ โดยหนึ่งในบันทึกที่น่าสนใจคือ พระราชนิพนธ์ของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งเสด็จประพาสหัวเมืองชายทะเลตะวันออกในปี พ.ศ. 2417 พระองค์ได้บันทึกไว้ถึงการเดินทางผ่านเมืองระยองและการพบเห็นผ้าตาสมุกที่ชาวบ้านใช้กันในชีวิตประจำวัน

ในพระราชนิพนธ์ยังได้กล่าวถึงข้าสมุก ผู้ที่นำผ้าไหมและสินค้าต่าง ๆ มาเฝ้าพระองค์ที่เมืองระยอง พระองค์ทรงยกย่องฝีมือการทอผ้าตาสมุกว่าเป็นผ้าที่มีคุณภาพสูงและได้รับความนิยมไม่เฉพาะในระยองเท่านั้น แต่ยังเป็นที่ยอมรับในกรุงเทพฯ อีกด้วย

การพัฒนาผ้าตาสมุกในยุคต่อมา

หลังจากนั้น ผ้าตาสมุก ได้รับการส่งเสริมในงานแต่งงานหมู่ในปี พ.ศ. 2487 ที่จังหวัดระยอง โดยเป็นส่วนหนึ่งของโครงการอำนวยการสมรสของรัฐบาล ผ้าตาสมุกได้รับความนิยมในวงการแฟชั่นในยุคสมัยนั้น โดยมีการออกแบบชุดที่ทันสมัยและหรูหรา รวมถึงรองเท้าสั่งตัดจากร้านดังในบางลำพู

ผ้าตาสมุกได้รับการสืบทอดและปรับปรุงให้เข้ากับยุคสมัย โดยยังคงรักษาความประณีตของลวดลายที่แฝงความหมายถึงความมั่นคงและความงามตามธรรมชาติ วันนี้ผ้าตาสมุกยังคงเป็นที่ภาคภูมิใจของชาวระยอง และเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์สำคัญทางวัฒนธรรมของพื้นที่

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1fG3r2nV1Mm2sjWxS41EcmdElH35T9Eks/view
  
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)