ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา "ผ้าลายดอกโสน"

ผ้าลายดอกโสน ลายผ้าประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีลวดลายผ้าที่ถือเป็นอัตลักษณ์ประจำจังหวัด นั่นก็คือ “ผ้าลายดอกโสน” ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจากดอกไม้ประจำจังหวัดที่ชื่อว่า “ดอกโสน” ดอกไม้สีเหลืองสวยสะพรั่งซึ่งพบมากในพื้นที่หนองโสน ตั้งแต่ยุคสมัยที่สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) สถาปนากรุงศรีอยุธยาเมื่อปี พ.ศ. 1983

ความเป็นมาของดอกโสน

“ดอกโสน” เป็นดอกไม้พื้นบ้านที่ขึ้นง่าย มีลักษณะเป็นช่อดอกสีเหลืองอร่าม สามารถนำไปประกอบอาหารได้ทั้งคาวและหวาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอาหารไทยโบราณ นอกจากนี้ ดอกโสนยังมีหลากหลายสายพันธุ์ แต่สายพันธุ์ที่ถูกเลือกเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดคือ “โสนกินดอก” หรือที่เรียกกันว่า โสนหิน

ผ้าลายดอกโสน สัญลักษณ์แห่งพระนครศรีอยุธยา

ผ้าลายดอกโสนถูกออกแบบให้มีลวดลายสื่อถึงดอกโสนสีเหลืองอันเป็นเอกลักษณ์ ผสมผสานกับสีฟ้าและสีน้ำเงิน ซึ่งเป็นสีประจำธงจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ลายผ้าดังกล่าวถือกำเนิดขึ้นในช่วงที่นายสุรพล กาญจนะจิตรา ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (ระหว่างปี พ.ศ. 2545-2546) โดยมีนโยบายสร้างสรรค์เสื้อผ้าที่เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด และได้มีการรณรงค์ให้ข้าราชการและประชาชนสวมใส่เสื้อผ้าลายดอกโสนในทุกวันศุกร์ ทำให้ลายผ้านี้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย และสืบสานมาจนถึงปัจจุบัน

การผลิตผ้าลายดอกโสน

กระบวนการผลิตผ้าลายดอกโสนมักใช้เทคนิค บาติก (Batik) ซึ่งเป็นวิธีการวาดลายด้วยเทียนเพื่อปิดส่วนที่ไม่ต้องการให้ติดสี จากนั้นลงสีในส่วนที่ต้องการ เมื่อเสร็จสิ้นจึงนำไปต้มเพื่อขจัดเทียนออก ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ช่วยให้ลวดลายคงทน สีสวยงาม

ลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัด

ในปี พ.ศ. 2565 จังหวัดพระนครศรีอยุธยาได้ประกาศให้ “ผ้าลายดอกโสน” เป็นลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัด เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงส่งเสริมและฟื้นฟูงานผ้าไทยและสิ่งทอท้องถิ่น นอกจากนี้ ยังเป็นการสนับสนุนให้ประชาชนในท้องถิ่นหันมาสวมใส่ผ้าไทยมากขึ้น สร้างรายได้และยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชน

ผ้าลายดอกโสนจึงไม่ใช่เพียงผืนผ้า แต่เป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงความภาคภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวอยุธยาอย่างชัดเจน

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1PcBdXnrOhIGMQMqKZZfHTsvbSe4nNYu7/view
  
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)