ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดปราจีนบุรี "ลายผ้าปราจีนบุรี ศรีภูษา"

ลายผ้า "ปราจีนบุรี ศีรภูษา"

ภายใต้ชื่อ "ปราจีนบุรี ศรีภูษา" เป็นผ้าทอที่ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยลายผ้านี้สะท้อนถึงวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวปราจีนบุรี รวมถึงความรุ่งเรืองทางศาสนาและธรรมชาติอันงดงามของจังหวัด ลายผ้าประกอบไปด้วย ใบโพธิ์, สวัสดิกะ, แม่น้ำปราจีนบุรี และ ดอกปีบ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ที่สื่อถึงความเป็นปราจีนบุรีในด้านต่าง ๆ

ความสำคัญของลายผ้า "ปราจีนบุรี ศรีภูษา"

ลายผ้าประจำจังหวัดปราจีนบุรีเกิดขึ้นจากการที่จังหวัดต้องการนำเสนอวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่ในชุมชน โดยการออกแบบลายผ้าให้มีความหมายและสะท้อนถึงความเป็นจังหวัดปราจีนบุรีอย่างครบถ้วน ทั้งในแง่ของธรรมชาติ ศิลปะ วัฒนธรรม และวิถีชีวิต โดยลายผ้าถูกออกแบบและพัฒนาเพื่อให้สวมใส่ได้ในชีวิตประจำวัน และเป็นการสนับสนุนผู้ประกอบการ OTOP ในท้องถิ่น

การออกแบบลายผ้า

ลายผ้า "ปราจีนบุรี ศรีภูษา" เป็นการออกแบบที่ได้รับแรงบันดาลใจจากสัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และธรรมชาติของจังหวัด โดยแต่ละลายมีความหมายที่สื่อถึงความเป็นปราจีนบุรี

1. ใบโพธิ์: สื่อถึง ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งเป็นต้นไม้ที่มีความสำคัญทางศาสนาและเป็นต้นโพธิ์ที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย สะท้อนถึงความรุ่งเรืองของพุทธศาสนาในจังหวัดปราจีนบุรี

2. สวัสดิกะ: เป็นสัญลักษณ์แห่งโชคลาภและความอยู่ดีมีสุข ปรากฏในรอยพระพุทธบาทคู่ที่โบราณสถานสระมรกต ซึ่งเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่หายากและมีอายุกว่า 1,000 ปี

3. แม่น้ำปราจีนบุรี: สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ของแม่น้ำปราจีนบุรี ซึ่งเป็นสายน้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวบ้านริมฝั่ง และเป็นแหล่งทรัพยากรสำคัญในการเกษตรกรรมและประมง

4. ดอกปีบ: หรือดอกกาสะลอง เป็นดอกไม้ประจำจังหวัดปราจีนบุรี มีลักษณะดอกสีขาวมีกลิ่นหอม สื่อถึงความงดงามและความสงบเสงี่ยมของท้องถิ่น

5. สีประจำจังหวัด: สีแดงและสีเหลือง ซึ่งสื่อถึงพลังอำนาจและความเจริญรุ่งเรืองของจังหวัด

เทคนิคการทอและการผลิตผ้า

ลายผ้าปราจีนบุรี ศรีภูษา ถูกทอขึ้นโดยใช้เทคนิคการทอผ้าแบบดั้งเดิม ซึ่งผสมผสานการใช้เส้นไหมและฝ้ายในการผลิต ลวดลายถูกสร้างขึ้นด้วยความประณีต โดยช่างฝีมือผู้เชี่ยวชาญด้านการทอผ้า เทคนิคการทอที่ใช้ ได้แก่การทอมือแบบยกดอกและการมัดหมี่ ทำให้ลายผ้ามีความงดงามและมีมิติในเนื้อผ้า

นอกจากการทอแล้ว ผ้าปราจีนบุรียังใช้เทคนิคการย้อมสีธรรมชาติ โดยใช้วัตถุดิบจากท้องถิ่น เช่น เปลือกไม้ ใบคราม และครั่ง ทำให้ผ้ามีสีที่สวยงามและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้การย้อมสีธรรมชาตินี้ยังช่วยรักษาเนื้อผ้าให้คงทนและมีความยืดหยุ่น

การนำลายผ้าไปใช้งาน

ลายผ้าปราจีนบุรี ศรีภูษา ถูกนำไปใช้ในหลายโอกาส ไม่ว่าจะเป็นการตัดเย็บเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย การทำผ้าคลุมไหล่ หรือแม้กระทั่งการแปรรูปเป็นของใช้และของที่ระลึก โดยเฉพาะเสื้อผ้าที่ตัดเย็บจากลายผ้านี้จะถูกนำมาใช้ในงานพิธีสำคัญของจังหวัดและในโอกาสพิเศษต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนได้สวมใส่ผ้าไทยที่มีลวดลายอัตลักษณ์เฉพาะตัว

นอกจากนี้ การส่งเสริมให้ประชาชนสวมใส่ผ้าไทยยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในท้องถิ่น โดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบการ OTOP ที่ได้รับการสนับสนุนจากการผลิตและจำหน่ายลายผ้าอัตลักษณ์ของจังหวัด

ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่สอดแทรกในลายผ้า

ปราจีนบุรีเป็นจังหวัดที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ตั้งแต่ยุคทวารวดีจนถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา วัฒนธรรมและความเชื่อของชาวปราจีนบุรียังคงผสมผสานอยู่ในชีวิตประจำวัน และสะท้อนผ่านสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่อยู่บนลายผ้าประจำจังหวัด ทั้งในด้านศาสนา ความเชื่อ และความผูกพันกับธรรมชาติ การออกแบบลายผ้าอัตลักษณ์เช่นนี้จึงเป็นการเก็บรักษาและถ่ายทอดประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของชุมชนสู่คนรุ่นหลัง

ลายผ้า ปราจีนบุรี ศรีภูษา เป็นตัวแทนของจังหวัดปราจีนบุรีที่สื่อถึงความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชาวบ้าน การออกแบบลายผ้าที่ประณีตและมีความหมายลึกซึ้งเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเผยแพร่วัฒนธรรมของจังหวัดให้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง นอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่นและสร้างรายได้ให้กับชุมชนผ่านการผลิตผ้าไทยที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1-lENTgcFIuNhcUvdjIgVuBHm7vaGy2s4/view
  
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)