สีย้อมไหมธรรมชาติจาก "มะยงชิด"

มะยงชิด

• ลําต้น: สูงประมาณ 15-30 เมตร ทรงต้นค่อนข้างแหลมถึงทรงกระบอก 

• เปลือก: เปลือกมีสีน้ําตาล ผิวขรุขระ เป็นริ้วตามลำต้น

• ใบ: ขนาดใบโดยเฉลี่ยกว้าง 3.5 ซม. ยาว 14 ซม. ใบจะเกิดเป็นคู่อยู่ตรงกันข้าม ขอบใบเรียบแผ่นใบเหนียว ใบอ่อนที่แตกออกมาใหม่ ๆ จะมีสีม่วงแดง มีเส้นใบเด่นชัด จากนั้นค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเขียวเป็นมัน ปีหนึ่งจะแตกใบอ่อน 1-3 ครั้ง

• ผล: มีลักษณะทรงกลมรูปไข่ ปลายค่อนข้างเรียวแหลม ช่อหนึ่งจะมีผล 1-15 ผล รูปร่างและขนาดของผลจะแตกต่างกัน ในแต่ละพันธุ์ ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อนเมื่อแก่หรือสุกผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือเหลืองอมส้ม

• ดอก: ดอกจะมีลักษณะเป็นช่อเกิดบริเวณปลายกิ่งแขนงภายในทรงพุ่มและนอกทรงพุ่ม ช่อดอกยาว 8-15 ซม. ดอกย่อมมีขนาดเล็กประกอบด้วยดอกสมบูรณ์เพศ หรือดอกกระเทยและดอกตัวผู้ ดอกเมื่อบานจะมีสีเหลือง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ 

เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบมีลําต้นขนาดเล็กถึงสูงใหญ่ บานช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม มีระบบรากแก้วแข็งแรง จึงทนอยู่ในสภาพที่แห้งแล้งได้ดี เป็นไม้ผลเมืองร้อน ไม่มี การผลัดใบ โดยจะมีใบสีเขียวตลอดทั้งปี

กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ

• การสกัดสี

1. เตรียมใบมะยงชิดอัตราส่วน 15 กิโลกรัมต่อเส้นไหม 1 กิโลกรัม มาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ให้ละเอียด

2. นําตัวอย่างพืชที่สับแล้วใส่หม้อสําหรับต้ม เติมน้ําใส่หม้อ พอท่วม นําไปตั้งไฟให้เดือดเป็นเวลา 1-2 ชั่วโมง 

3. เมื่อต้มเสร็จแล้วกรองเอากากออกให้เหลือแต่น้ําสี ปรับ ปริมาตรน้ําสีให้ได้ 30 ลิตรสําหรับต้มย้อมสี

• การย้อมสี

1. นําเส้นไหมแช่น้ําสะอาด กระตุกให้เรียงเส้น นํามาย้อมเย็น ในน้ําสีสกัดนาน 10 นาที แล้วยกเส้นไหมขึ้นพักไว้สักครู่ 

2. เตรียมน้ําสีขึ้นตั้งไฟให้ได้เดือด เติมสารส้ม 50 กรัม คนให้ผสมกัน

3. นําเส้นไหมต้มย้อมร้อน โดยใช้เวลาย้อมประมาณ 1 ชั่วโมง โดยในระหว่างที่ย้อมพลิกกลับเส้นไหมเรื่อย ๆ

4. เมื่อครบเวลาหรือเส้นไหมติดสีดีแล้ว น่าเส้นไหมมาพึ่ง ให้เย็น

5. จากนั้นล้างน้ําให้สะอาด นําเส้นไหมมากระตุกผึ้งในที่ร่ม

สีไหมที่ได้เป็น สีเหลืองอมน้ำตาล

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา: กรมหม่อนไหม