สีไหมธรรมชาติจาก "มะกอกป่า"

มะกอกป่า

• ลําต้น: สูงประมาณ 15-25 เมตร ลําต้นทรงกลม ตั้งตรง

• เปลือก: เปลือกต้นเป็นสีเทา เปลือกหนาเรียบ มีปุ่มปมบ้างเล็กน้อย

• ใบ: เป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว มีใบย่อยประมาณ 4-6 คู่ ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนาน ปลายใบแหลมหรือ เป็นติ่งแหลมโคนใบมนเบี้ยวหรือสอบไม่เท่ากัน ส่วนขอบใบเรียบ มีขนาดกว้างประมาณ 3-4 ซม. และยาวประมาณ 7-12 ซม. แผ่นใบค่อนข้างนุ่ม ใบอ่อนเป็นสีน้ําตาลแดง เนื้อใบหนาเป็นมัน หลังใบเรียบเกลี้ยง ส่วนท้องใบเรียบ มีก้านใบร่วมยาวประมาณ 12-16 ซม.

• ผล: เป็นผลสดแบบมีเนื้อ ฉ่ําน้ํา ลักษณะของผลเป็นรูปไข่ มีขนาดกว้างประมาณ 2.5-3 ซม. และยาวประมาณ 3-5 ซม. ผลอ่อนเป็นสีเขียว ส่วนผลแก่เป็นสีเหลืองอมสีเขียวถึงสีเหลืองอ่อน ประไปด้วยจุดสีเหลืองและดํา มีรสเปรี้ยวจัด ภายในผลมีเมล็ดเดี่ยวขนาดใหญ่และแข็งมาก ผิวเมล็ดเป็นเสี้ยนและขรุขระ

• ดอก: ดอกเป็นแบบแยกเพศแต่อยู่บนต้นเดียวกัน โดยจะออกเป็นช่อแบบแยกแขนงที่ปลายกิ่งหรือออกตามซอกใบ มีดอกย่อยจํานวนมากและมีขนาดเล็ก ดอกย่อยเป็นสีครีม มีกลีบดอกสีขาว 5 กลีบ กลีบดอกเป็นรูปรี ปลายกลีบ ดอกแหลม มีขนาดประมาณ 4 มิลลิเมตร ส่วนกลีบเลี้ยงดอกมี 5 กลีบ ลักษณะเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็นแฉก 5 แฉก

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

จัดเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มกลม แตกกิ่งก้าน โปร่ง กิ่งมักห้อยลง มีรูอากาศตามลําต้น กิ่งอ่อนมีรอยแผล การหลุดร่วงของใบ ตามเปลือก ใบ และผลมีกลิ่นหอม มักพบ ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าแดง และป่าดิบแล้ง ทุกภาคของประเทศไทย ออกดอกในช่วงเดือนธันวาคมถึง เดือนกุมภาพันธ์

กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ

• การสกัดสี

1. เตรียมเปลือกต้นมะกอกป่าอัตราส่วน 3 กิโลกรัมต่อ เส้นไหม 1 กิโลกรัม นํามาสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ให้ละเอียด 

2. นําตัวอย่างพืชที่สับแล้วใส่หม้อสําหรับต้ม เติมน้ําใส่หม้อ พอท่วม นําไปตั้งไฟให้เดือดเป็นเวลา 1-2 ชั่วโมง

3. เมื่อต้มเสร็จแล้วกรองเอากากออกให้เหลือแต่น้ําสี ปรับ ปริมาตรนํ้าสีให้ได้ 3 ลิตรสําหรับต้มย้อมสี

• การย้อมสี

1. นําเส้นไหมแช่น้ําเปล่า กระตุกให้เรียงเส้นย้อมเย็นในน้ําสี ที่สกัดนาน 10 นาที แล้วยกเส้นไหมขึ้นพักไว้

2. นําน้ําสีขึ้นตั้งไฟ เมื่ออุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส 3. นําเส้นไหมต้มย้อมร้อนที่อุณหภูมิ 90 องศาเซลเซียส เริ่มจับเวลาประมาน 1 ชั่วโมง โดยในระหว่างที่ย้อมพลิก กลับเส้นไหมเรื่อยๆ

4. เมื่อครบเวลาหรือเส้นไหมติดสีดีแล้ว นําเส้นไหมมาฝั่ง ให้เย็น

5. จากนั้นล้างน้ําเปล่าให้สะอาด นําเส้นไหมมากระตุกสิ่งในทีร่ม

สีย้อมไหมที่ได้เป็น สีน้ำตาลแดง

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา: กรมหม่อนไหม