สีไหมธรรมชาติจาก "ตะคร้อ"

ตะคร้อ

• ลําต้น: สูงประมาณ 10-25 เมตร ส่วนมากต้นคดงอและเป็นปุ่มปม 

• เปลือก: เปลือกสีน้ําตาลอมเทา แตกเป็นสะเก็ดหนาๆ

• ใบ: เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 2-4 คู่ ใบย่อยคู่บนขนาดใหญ่กว่าคู่ล่าง รูปไข่หรือ แกมรี ปลายใบ เรียวแหลม โคนใบไม่สมมาตรถึงทู่

• ผล: รูปทรงกลมหรือรูปไข่ กว้าง 1.5-2.5 ซม. สีเขียวสดแล้วเปลี่ยน เป็นสีน้ําตาล ปลายผลเป็นติ่งแหลมมี 1-2 เมล็ด 

• ดอก: สีเขียวอ่อน หรือแกมเหลือง ออกเป็นช่อห้อยลงจากปลายกิ่งหรือซอกใบ ยาวถึง 20 ซม. ดอกย่อยขนาดเล็ก กลีบรองดอกรูปไข่ถึงรูป สามเหลี่ยม มี 4-6 กลีบ ไม่มีกลีบดอก เกสรผู้ 5-9 อัน ยาวพ้นกลีบดอก

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ 

เรือนยอดเป็นพุ่มแผ่กว้าง รูปทรงกรวยหรือรูปร่ม ไม้ต้นผลัดใบ

กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ

• การสกัดสี

1. ใช้เปลือกต้นตะคร้ออัตราส่วน 3 กิโลกรัมต่อเส้นไหม 1 กิโลกรัม

2. ถากผิวเปลือกสีน้ําตาลออกให้หมดใช้เฉพาะเปลือกด้าน ในแล้วสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ให้ละเอียด

3. เติมน้ําพอท่วมแล้วนําไปต้มให้เดือดนาน 2 ชั่วโมง 4. ครบเวลากรองเก็บเฉพาะน้ําสีแล้วปรับปริมาตรเป็น 30 ลิตร 

• การย้อมสี

1. นําเส้นไหมที่ลอกกาวแล้วแช่ในน้ําให้อิ่มตัวแล้วบิดให้หมาด 

2. นําเส้นไหมย้อมเย็นในน้ําสีที่สกัดได้แช่นาน 15 นาที 

3. ยกเส้นไหมออกพัก แล้วนําหม้อย้อมสีตั้งไฟ น้ําเริ่มร้อน นําเส้นไหมลงย้อม เพิ่มอุณหภูมิอยู่ที่ 90 - 95 องศาเซลเซียส ใช้เวลาในการต้มนาน 1 ชั่วโมง

4. ครบเวลายกพักให้เย็นแล้วนําไปล้างให้สะอาด เส้นไหมที่ย้อมได้มีสีส้มอมน้ําตาล

5. สําหรับการเตรียมน้ําปูนใสใช้ปูนอัตราส่วน 500 กรัม ต่อน้ํา 15 ลิตร ผสมให้เข้ากันแล้วทิ้งไว้ให้ตกตะกอนจึง รินเอาน้ําใสมาแช่เส้นไหมย้อมสีนาน 5 นาที เส้นไหมที่ ย้อมได้มีสีน้ําตาลอมส้ม

6. สําหรับการแช่เส้นไหมในน้ําโคลนใช้อัตราส่วน 7 กิโลกรัม ต่อน้ํา 21 ลิตร ผสมให้เข้ากันแล้วกรองเอาเฉพาะน้ําโคลน นําเส้นไหมย้อมสีลงแช่ในน้ําโคลนนาน 20 นาที ครบเวลา ล้างเส้นไหมให้สะอาดแล้วนําไปตากให้แห้ง เส้นไหมที่ย้อมได้มีสีเทาดํา

สีย้อมไหมที่ได้เป็น สีเทาดำ

สีย้อมไหมที่ได้เป็น สีน้ำตาลอมส้มอ่อน

สีย้อมไหมที่ได้เป็น สีส้มอมน้ำตาล

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา: กรมหม่อนไหม