สีไหมธรรมชาติจาก "คุระ"

คุระ

• ลําต้น : สูงประมาณ 5-15 เมตร

• เปลือก : เปลือกหนาสีเทาอมน้ําตาล แตกเป็นร่องตามยาวและขวางลําต้น

• ใบ : ใบเดี่ยวเรียงสลับ ใบรูปขอบขนานหรือรูปรี ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม โคนใบมนหรือสอบ ขอบใบจักฟันเลื่อยเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน

• ผล : เป็นผลแห้งแตกและแข็ง ทรงกลม มี 3 พู ปลายผลมีสิ่งของกลีบเลี้ยงติดอยู่ สีน้ําตาลคล้ําถึงดํา แตกเป็น 3 ซีก มี 3 เมล็ด

• สีขาวนวล : สีขาวนวล ออกเป็นช่อแบบช่อกระจะตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกแยกเพศร่วมต้น ดอกเพศผู้มีก้านดอก ย่อยยาวกว่าดอกเพศเมีย กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ไม่มีกลีบดอก

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ โคนต้นมีหนาม และพูพอน เรือนยอดเป็นพุ่มปลายกิ่งเรียวยาวย้อยลง มีน้ํายาง สีขาวเฉพาะที่ยอดอ่อนและช่อดอก

กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ

• การสกัดสี

1. เตรียมใบคุระในอัตราส่วน 200 กรัมต่อเส้นไหม 100 กรัม

2. สับใบคุระให้ละเอียดเติมน้ําสะอาดให้ท่วมวัตถุดิบ นําไป ต้มให้เดือดนาน 1-2 ชั่วโมง

3. ครบเวลาใช้ผ้าขาวบางกรองเก็บน้ําสีแล้วปรับปริมาตร ให้ได้น้ําสี 5 ลิตรสําหรับย้อมเส้นไหม

• การย้อมสี

1. ตวงน้ําสีปริมาตร 5 ลิตรนํามาต้มน้ําจนได้อุณณหภูมิที่ 80 องศาเซลเซียส

2. นําเส้นไหมที่ลอกกาวแล้วแช่ในน้ํามะขามเปียกนาน 10 นาที 

3. แล้วนําเส้นไหมลงไปต้มในน้ําสีใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ครบเวลาพักเส้นไหมจนเย็นแล้วนํามาล้างออกด้วยน้ําสะอาด 4-5 ครั้ง

4. นําเส้นไหมไปกระตุกตากให้เรียงเส้น

สีย้อมไหมที่ได้เป็น สีเขียวขี้ม้า

ขอบคุณแหล่งที่มา: กรมหม่อนไหม