คุณลักษณะเส้นไหม: ไหมน้อยหรือไหมเครือเส้นไหมชนิดนี้เป็นเส้นไหมที่ได้จากการสาวไหมจากส่วนเปลือกรังไหมชั้นใน เส้นไหมที่ได้จะมีลักษณะเส้นเรียบ ขนาดสม่ำเสมอ สีสม่ำเสมอ รวมตัวกลม สะอาดไม่มีสิ่งปลอมปน นุ่มมือเมื่อสัมผัส การจัดชั้นคุณภาพเส้นไหมหนึ่ง พิจารณาจากการตรวจสอบคุณลักษณะที่เป็นข้อบกพร่อง จํานวน 5 ลักษณะ ได้แก่ เส้นไม่เรียบ ขนาดเส้นไม่สม่ำเสมอ เส้นไม่รวมตัว สีเส้นไม่สม่ำเสมอ และเส้นไม่สะอาด เส้นไหมหนึ่งแบ่งตามคะแนนคุณลักษณะที่ตรวจสอบแบ่งเป็น 3 ชั้นคุณภาพ คือ
เส้นไหมหนึ่งชั้นพิเศษ (Extra class) มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันมากกว่า 90 คะแนน
เส้นไหมหนึ่งชั้นหนึ่ง (Class I) มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 80 คะแนน
เส้นไหมหนึ่งชั้นสอง (Class II) มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 65 คะแนน
ตามมาตรฐานเส้นไหมไทยสาวมือ มกษ.8000-2555 แบ่งขนาดเส้นไหมหนึ่ง เป็น 5 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่ม 1 ขนาดน้อยกว่า 120 ตีเนียร์
กลุ่ม 2 ขนาด 121-150 คีเนียร์
กลุ่ม 3 ขนาด 151-200 ดีเนียร์
กลุ่ม 4 ขนาด 201-250 คีเนียร์
กลุ่ม 5 ขนาดมากว่า 251 คีเนียร์
คุณลักษณะเส้นใหม: ไหมสองหรือไหมสาวเลยเป็นเส้นไหมที่ได้จากการสาวควบกันของเปลือกรังไหมชั้นนอก และชั้นในรวมกัน ลักษณะเส้นไหมไม่เรียบ ขนาดสม่ำเสมอเสมอ รวมตัวกลม สะอาดไม่มีสิ่งปลอมปน สีสม่ำเสมอเสมอ ลักษณะเส้นไหมที่สาวได้หยาบและเส้นใหญ่กว่าไหมหนึ่งหรือไหมยอด คุณภาพมาตรฐานเส้นไหมสองตรฐานหม่อนใหมพิจารณาจากการตรวจสอบคุณลักษณะข้อบกพร่อง จํานวน 4 ลักษณะ ได้แก่ ขนาดเส้นไม่สม่ำเสมอเสมอ เส้นไม่รวมตัว สีเส้นไม่สม่ำเสมอเสมอ และเส้นไม่สะอาด การจัดชั้นคุณภาพมาตรฐานเส้นไหมสองแบ่ง ตามคะแนนคุณลักษณะที่ตรวจสอบได้เป็น 3 ชั้นคุณภาพ คือ
เส้นไหมสองชั้นพิเศษ (คะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 85 คะแนน)
เส้นไหมสองชั้นหนึ่ง (คะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 80 คะแนน)
เส้นไหมสองชั้นสอง (คะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 60 คะแนน)
ตามมาตรฐานเส้นไหมไทย มกษ. 8000-2555 แบ่งขนาดเส้นไหมสองออกเป็น 5 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่ม 1 เส้นไหมมีขนาดน้อยกว่า 150 ดีเนียร์
กลุ่ม 2 เส้นไหมขนาด 151-200 ตีเนียร์
กลุ่ม 3 เส้นไหมขนาด 201-250 ดีเนียร์
กลุ่ม 4 เส้นไหมขนาด 251-300 ดีเนียร์
กลุ่ม 5 เส้นไหมขนาดมากว่า 301 ดีเนียร์
คุณลักษณะทางกายภาพ: เส้นไหมสามหรือเส้นไหมหลืบ และเส้นไหมแลง เป็นเส้นไหมที่ได้จากการสาวรังไหมสองลักษณะ คือ เส้นไหมสามหรือไหมหลืบเป็นเส้นไหมที่ได้จากการสาวไหมจากเปลือกรังไหมชั้นนอกรวมทั้ง ปุยไหม สําหรับเส้นไหมสามชนิด ไหมแลงเป็นเส้นไหมที่ได้จากการสาวไหมจากชั้นในสุดของรังไหม ที่เหลือจากการสาวไหมหนึ่งหรือไหมสองแล้ว เส้นไหมมีปุ่มปม ขนาดสม่ำเสมอ รวมตัวกลม สีสม่ำเสมอ สะอาดไม่มีสิ่งปลอมปน คุณภาพเส้นไหมสามพิจารณาจากการตรวจสอบคุณลักษณะข้อบกพร่อง จํานวน 4 ลักษณะ ได้แก่ ขนาดเส้นไม่สม่ำเสมอ เส้นไม่รวมตัวสีเส้นไม่สม่ำเสมอและเส้นไม่สะอาดการจัดชั้น คุณภาพโดยแบ่งตามคะแนนคุณลักษณะที่ตรวจสอบได้เป็น 3 ชั้นคุณภาพ คือ
เส้นไหมสามชั้นพิเศษ มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันมากกว่า 85 คะแนน
เส้นไหมสามชั้นหนึ่ง มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 80 คะแนน
เส้นไหมสามชั้นสอง มีคะแนนคุณลักษณะรวมกันไม่ต่ำกว่า 60 คะแนน
ตามมาตรฐานเส้นไหมไทย มกษ. 8000-2555 แบ่งขนาดเส้นไหมสามชนิดไหมสืบและไหมแลง เป็น 4 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่ม 1 ขนาดน้อยกว่า 250 คีเนียร์
กลุ่ม 2 ขนาด 251-350 ดีเนียร์
กลุ่ม 3 ขนาด 351-450 คีเนียร์
กลุ่ม 4 ขนาดมากว่า 451 คีเนียร์
คุณภาพมาตรฐานผ้าไหมไทยทั้งสองชนิด คือ ผ้าไหมไทยที่ทอด้วยมือและผ้าไหมที่ทอด้วยเครื่องจักร โดยการจําแนกคุณภาพมาตรฐานผ้าไหมไทยของคุณสมบัติเนื้อผ้าไหมตามนํ้าหนักของผ้าไหม ผ้าไหมไทยที่ขอรับรองมาตรฐานส่วนใหญ่จะเป็นผ้าไหมที่ทอด้วยเครื่องจักร สำหรับผ้าไหมทอมือจะเป็นผ้าไหมที่มีเนื้อหนาและใช้เส้นไหมที่สาวด้วยมือ (ไหมไทยพื้นเมือง) ตามมาตรฐานฉบับนี้จําแนกมาตรฐาน ผ้าไหมไทยเป็น 8 ชนิด ตามน้ําหนักผ้าไหมต่อหนึ่งตาราง เมตรและส่วนประกอบของผ้าไหม โดยมีรายละเอียด ดังนี้
1. ผ้าไหมไทยชนิดบางมากพิเศษ (Sheer weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 40 ถึงน้อยกว่า 60 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 34 เส้นต่อเซนติเมตร มีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 20 ถึง 50 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
2. ผ้าไหมไทยชนิดบางมาก (Light weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 51 ถึงน้อยกว่า 85 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 32 เส้นต่อเซนติเมตร มีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 60 ถึง 70 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
3. ผ้าไหมไทยชนิดบาง (Medium weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 60 ถึงน้อยกว่า 80 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 32 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับไหมอุตสาหกรรมและใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 120 ถึงน้อยกว่า 200 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจำนวนไม่น้อยกว่า 24 เส้นต่อเซนติเมตร สำหรับผ้าไหมที่ใช้เส้นไหมสาวมือ (เส้นไหมไทยพื้นบ้าน) โดยผ้าที่ทอทุกชนิดต้องมีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 86 ถึง 120 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
4. ผ้าไหมไทยชนิดหนา (Heavy weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 80 ถึงน้อยกว่า 120 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 32 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับไหมอุตสาหกรรมและใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดไม่น้อยกว่า 200 ลิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อย กว่า 20 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับผ้าไหมที่ใช้เส้นไหมสาวมือ (เส้นไหมไทยพื้นบ้าน) โดยผ้าที่ทอทุกชนิดต้องมีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 121 ถึง 179 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
5. ผ้าไหมไทยชนิดหนามาก (Extra heavy weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 80 ถึงน้อยกว่า 120 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 32 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับไหมอุตสาหกรรมและใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 120 ถึงน้อยกว่า 200 ลิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจำนวนไม่น้อยกว่า 20 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับผ้าไหมที่ใช้เส้นไหมสาวมือ (เส้นไหมไทย พื้นบ้าน) โดยผ้าที่ทอทุกชนิดต้องมีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 180 ถึง 275 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
6. ผ้าไหมชนิดหนาพิเศษ (Drapery weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 80 ถึงน้อยกว่า 120 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 20 เส้นต่อเซนติเมตร ผ้าที่ทอต้องมีน้ําหนักผ้าไหมอยู่ระหว่าง 180 ถึง 275 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
7. ผ้าไหมชนิดหนามากพิเศษ (Upholstery weight) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 160 ถึงน้อยกว่า 200 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 12 เส้นต่อเซนติเมตร โดยผ้าที่ทอด้วยเส้นไหมที่สาวด้วยมือ (ไหมพื้นเมือง) ต้องมีน้ําหนักผ้าไหมมากกว่า 239 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
8. ผ้าไหมไทยที่มีสิ่งอื่นเป็นส่วนประกอบเพื่อการตกแต่ง (Decorated Thai silk) คือ ผ้าไหมไทยที่ทอโดยใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 60 ถึงน้อยกว่า 80 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 32 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับไหมอุตสาหกรรมและ ใช้เส้นไหมยืนที่มีขนาดระหว่าง 120 ถึงน้อยกว่า 200 ดิเนียร์ โดยใช้เส้นยืนจํานวนไม่น้อยกว่า 12 เส้นต่อเซนติเมตรสำหรับผ้าไหมที่ใช้เส้นไหมสาวมือ (เส้นไหมไทยพื้นบ้าน) โดยผ้าที่ทอทุกชนิดต้องมีน้ําหนักผ้าไหมน้อยกว่า 50 กรัมต่อหนึ่งตารางเมตร
สำหรับท่านผู้สนใจต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ
ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ
ขอบคุณแหล่งที่มา: กรมหม่อนไหม