ผ้ามัดย้อมจังหวัดสตูล

ความเป็นมาผ้ามัดย้อมจังหวัดสตูล

ชุมชนบ้านท่าอ้อย เป็นกลุ่มชุมชนเล็กๆ ที่ได้รวมตัวในเรื่องของการทํากิจกรรม หลังจากที่ เครือข่ายอุทยานธรณีสตูลเข้ามา ทําให้บุคลากรหรือชาวบ้านในชุมชนท่าอ้อยเองอยากที่จะสร้างกิจกรรม อยากที่จะมีส่วนร่วมในเรื่องราวของทางอุทยานธรณี ได้เริ่มมีการเรียนรู้เรื่องราวของทรัพยากรที่มีอยู่ใน ท้องถิ่น ก่อให้เกิดประโยชน์ให้ได้มากที่สุด จนได้เจอในเรื่องราวของการทําผ้ามัดย้อม โดยได้มีการศึกษา ต้นแบบจากกลุ่มผ้ามัดย้อม ปันหยาบาติก ในเรื่องของการใช้สีจากธรรมชาติ ในส่วนของปันหยาบาติกจะ เด่นในเรื่องของการใช้สีจากดิน แต่ทางกลุ่มชุมชนบ้านท่าอ้อยมีทรัพยากรเป็นป่าชายเลนส่วนใหญ่ จึง นําเอาวัสดุที่ได้จากป่าชายเลนมาทําสี หลักๆจะใช้ในส่วนของต้นตะบูน เนื่องจากต้นตะบูนจะมีผล ซึ่งผล ของต้นตะบูนจะมียางสีขาว ซึ่งยางสีขาวเมื่อทําปฏิกิริยาจะเปลี่ยนยางเป็นสีน้ําตาล ซึ่งสามารถน่าไปย้อมสีผ้าไต้จากกระแสการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19ไปทั่วโลก จนหน้ากากอนามัยขาดแคลนหลาย คนเริ่มรณรงค์ให้หันมาใช้หน้ากากที่ผลิตจากผ้า โดยชุมชนเริ่มผลิตหน้ากากผ้าแจกจ่ายพร้อมด้วยลวดลาย สีสันสวยงาม แต่ถ้าอยากได้ผ้าที่มีผืนเดียวในโลก ลวดลายที่มาจากจิตนาการ และทํามันด้วยมือก็น่าสนใจ ชุมชนบ้านท่าอ้อย อําเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล ชุมชนเล็ก ๆ ที่มีการทําผ้ามัดย้อม สามารถนําไปย้อมสีผ้าได้ ด้วยลวดลายตามแต่จิตนาการ ด้วยขั้นตอนการทําที่ไม่ยุ่งยากอะไรด้วย 5ขั้นตอน คือ 

1. เลือกลาย
2. มัดผ้า
3. จุ่มสี
4. ลงน้ําต่าง 
5. นําผึ่งแดด

ก็จะได้ผลงานที่มีหนึ่งเดียวในโลก แม้แต่คนที่ทําลายเดียวกัน กับเรา เมื่อผลงานออกมาก็จะมีความแตกต่างกันไม่มากก็น้อย เพื่อให้มีการเชื่อมโยงกับอุทยานธรณีสตูล ปัจจุบันกลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ บ้านท่าอ้อย ได้สร้างลายให้เป็นรูปต่างๆ เช่น แมงดาทะเลดึกดําบรรพ์ หอยทะเลอืกตาบรรพ์ ปลาหมึกทะเลดึกดําบรรพ์ เป็นต้น สําหรับหน่วยงาน ประชาชน และนักเรียนที่ สนใจสร้างจินตนาการ สร้างชิ้นงานหนึ่งเดียวในโลก ด้วยผ้ามัดย้อม สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ ชุมชนบ้านท่าอ้อย อําเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล แดงงาม ประธานวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวท่าอ้อยเทศบาลตําบลทุ่งหว้าบุคคลหรือลูกค้าที่ได้มาซื้อผ้าเพื่อนําไปตัดหรือต้องการให้ตัดแบบสําเร็จรูป จะได้ลวดลายที่เป็น เอกลักษณ์ของจังหวัดสตูล และได้ผ้าหรือชุดที่มีการวาดลวดลายหรือแบบที่ต้องการได้ เพราะทางร้านได้ ทําลวดวายด้วยตัวเองทั้งหมดหรือลูกค้าสามารถสร้างสรรค์หรือออกแบบได้ ซึ่งเป็นงานฝีมือที่หาได้ยากใน ปัจจุบันเพราะเป็นงานที่ต้องใช้ความสามารถและความชํานาญในการทําทุกขั้นตอนตั้งแต่การผสมสี การวาด รวมถึงการลงสีทั้งหมด ซึ่งช่างทําลวดลายได้สร้างชื่อเสียงให้จังหวัดสตูลและสามารถสร้างรายได้เลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้

ครอบครัวที่เป็นลูกค้าจะได้รับผ้าที่ทําลวดลายด้วยช่างฝีมือดีของกลุ่มชุมชนผ้ามัดย้อมท่าอ้อยของ จังหวัดสตูล ซึ่งลวดลายส่วนใหญ่จะเป็นสัญลักษณ์หรือเอกลักษณ์ของจังหวัดสตูล และเป็นของดีเมืองสตูล ที่มีการเปิดกิจการมายาวนาน และครอบครัวของผู้ประกอบกิจการสามารถทําให้จังหวัดสตูลเป็นที่รู้จักใน เรื่องของผ้ามัดย้อม และสามารถได้เห็นถึงขั้นตอนการวาดหรือลงสวดลายด้วยตัวเองที่ไม่ได้ใช้เทคโนโลยีมา ใช้ในการทํา เป็นงานฝีมือล้วนๆ ซึ่งเป็นงานที่หายากในปัจจุบันและสามารถสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวได้ ชุมชนคนในท้องถิ่นได้รู้จักใช้ผ้ามัดย้อมเป็นเอกลักษณ์ของภาคใต้ และของจังหวัดสตูล และชุมชนกลุ่ม ผ้ามัดย้อมท่าอ้อยสามารถทําให้นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวในชุมชนและในจังหวัดสตูลรู้จักผ้าบาติก และรู้ถึง ลวดลายที่แสดงถึงธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดสตูล ทําให้ชุมชน ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชนในเรื่องของการนําสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ไปวางขายเพื่อสร้างรายได้ 

ให้แก่ชุมชนหรือครัวเรือนที่ทําผ้ามัดย้อมขาย หรือส่งเสริมให้หน่วยงานต่างๆ หันมาสวมใส่เสื้อผ้ามัดย้อม เพื่อเป็นการอนุรักษ์ และช่วยในเรื่องการประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น ซึ่งทําให้ผลิตภัณฑ์มีคุณค่า และมีมูลค่ามากยิ่งขึ้นเมื่อพูดถึงจังหวัดสตูลในเรื่องของอาภรณ์ ผ้ามัดย้อมก็เป็นผลิตภัณฑ์อย่างหนึ่งที่มีชื่อเสียงของ ลวดลาย และการทําที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สามารถแสดงถึงความเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดสตูลได้ และชุมชนผ้ามัดย้อมท่าอ้อยก็ถือเป็นอีกหนึ่งร้านของจังหวัดสตูลที่มีการทําลวดลายด้วยมือทั้งหมดตั้งแต่การวาดโครงไปจนถึงการลงสีและตัดออกมาเป็นชุดสําเร็จรูป ซึ่งลวดลายส่วนใหญ่จะแสดงถึงเอกลักษณ์ของ สตูลเกือบทั้งหมด ซึ่งหาได้ยากในสมัยนี้เพราะส่วนใหญ่ใช้เทคโนโลยีในการพิมพ์ และทําให้มีผลิตภัณฑ์ใน เรื่องอาภรณ์ที่เป็นผ้าบาติกที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดสตูลออกมาเป็นสินค้า และได้เป็นสินค้า O-TOP และปัจจุบันผ้ามัดย้อมยังเป็นที่นิยมและส่งเสริมให้หน่วยงานต่างๆ หันมาใช้ผ้าย้อมเพื่อเป็นการ อนุรักษ์ และรักษาสืบสานต่อไป

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• หนังสือกลุ่มส่งเสริมเครือข่ายสภาภูมิภาคและสภาแห่งประเทศไทย กองกิจการเครือข่ายทางวัฒนธรรม