เทคนิคขิด: ศิลปะทอผ้าที่สืบทอดมาตลอดกาล

เทคนิคขิดเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของภาคอีสานในประเทศไทยที่มีการทอผ้าในลักษณะเฉพาะ เทคนิคนี้มีการแพร่หลายอยู่ในหลายกลุ่มชาติพันธุ์โดยเฉพาะกลุ่มชาวภูไท และกลุ่มไท-ลาว ซึ่งในอดีตเคยมีความเชื่อและศรัทธาในการทอผ้าขิดเพื่อถวายเป็นพระพุทธบูชา ในวันนี้เทคนิคขิดเป็นที่น่าสนใจและนับถือในวงกว้าง ซึ่งยังคงค้านการผลิตผ้าโบราณที่มีความเป็นเอกลักษณ์ของภูมิภาคอีสาน

การทอแบบ "ขิด" มาจากกระบวนการเก็บสอดของไม้เก็บขิดและสะกิดช้อนเครือเส้นให้ยืนขึ้นตามลวดลายผ้า การทอด้วยเทคนิคนี้เป็นการทอที่มีลวดลายที่เกิดขึ้นตลอดการทอผ้า และพลิกด้านหลังของผืนผ้าจะเป็นที่ตั้งของลายจังหวะที่เกิดขึ้นเมื่อลวดลายสลับกัน การทอแบบ "ขิด" นี้ให้ผลผ้าที่มีโครงสร้างที่แข็งแรง หากเส้นพุ่งพิเศษขาดหายไป โครงสร้างผ้าก็ยังคงเกาะอยู่

การเก็บลายขิดมีทั้งหมด 3 แบบ คือ 

1) "การเก็บตะกอทิ้ง" คือ ไม่ทอซ้ำลายเดิมหลังจากถอดไม้ตะกอ

2) "การเก็บตะกอแนวนอน" คือ ค้างไม้ตะกอไว้ตามแนวเส้นยืน และ 

3) "การเก็บตะกอแนวดิ่ง" คือ แขวนไม้ตะกอในแนวดิ่ง เทคนิคทั้งสามแบบนี้สามารถให้ลายผ้าขิดที่ซับซ้อนและน่าสนใจได้

เทคนิคขิดเป็นศิลปะทอผ้าที่มีความเป็นเอกลักษณ์และเป็นส่วนสำคัญในวัฒนธรรมของชุมชนในภาคอีสาน ความสวยงามและความเป็นเอกลักษณ์ของผ้าขิดได้รับความนิยมจากคนทั่วโลก การอนุรักษ์และสืบสานศิลปะทอผ้านี้จึงเป็นสิ่งสำคัญในการต่อสู้กับการสูญเสียวัฒนธรรมของพื้นที่ในยุคปัจจุบัน

ความงดงามของเทคนิคขิดทำให้มันเป็นที่น่าสนใจในทุกช่วงเวลา ความเป็นเอกลักษณ์ของผ้าขิดที่มีลวดลายที่เข้าใจง่ายและมีความหมายอันดี มันเป็นที่น่าตื่นตาตื่นใจและมีความหมายทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ การทอผ้าด้วยเทคนิคขิดคือศิลปะและภูมิปัญญาของชุมชนในภาคอีสานที่ควรได้รับการสืบทอดต่อไป

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯสุรินทร์
• เฉลิมราชพัสตรา