เครื่องหมายรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย (สัญลักษณ์ตรานกยูงพระราชทาน)

นำเข้าเส้นไหมและความสำคัญของเครื่องหมายรับรอง

ในปัจจุบันนี้ มีการนำเข้าเส้นไหมและเส้นใยสังเคราะห์จากต่างประเทศมากมาย ซึ่งบางครั้งอาจไม่ได้คุณภาพเท่าที่ควร นั่นเป็นเหตุผลที่ทำให้ผ้าไหมไทยที่ผลิตขึ้นจากเส้นใยนี้มีคุณภาพลดลงไป การผลิตผ้าไหมไทยในปัจจุบันนั้นยังคงใช้ตราสัญลักษณ์คำว่า "ผ้าไหมไทย" หรือ "Thai Silk" เพื่อการค้า ซึ่งอาจทำให้ผู้ซื้อทั้งในประเทศและต่างประเทศไม่มั่นใจในคุณภาพของผ้าไหมไทย แต่ในช่วงนี้ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้มีความใส่ใจและส่งเสริมกระแสพระราชดํารัสเพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการหาสาเหตุของปัญหาและแนวทางการแก้ไข

สัมมนาเพื่อคุ้มครองไหมไทย

ในวันที่ 1 มิถุนายน 2545 ถาบันวิจัยหม่อนใหน กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ร่วมกับคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ และมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ร่วมกันจัดสัมมนาเพื่อเสริมสร้างความรู้และเพื่อกำหนดทิศทางและวิธีการในการคุ้มครองผ้าไหมไทยใหม่ คณะกรรมการจัดสัมมนาได้เชิญนักวิชาการทุกสาขาที่เกี่ยวข้องกับไหม ทั้งภาครัฐและเอกชนมาร่วมประชุม โดยได้พิจารณาทั้งด้านพันธุ์ไทย กระบวนการผลิต ชนิดของผ้าไหม และผลิตภัณฑ์ที่ผลิตในประเทศไทย ผลจากการสัมมนาระดมสมองในครั้งนี้ และการประชุมของคณะทำงานทำให้ได้ข้อบังคับว่าด้วยการใช้เครื่องหมายรับรองนี้ ซึ่งจัดทำตามบทบัญญัติมาตรา 83 แห่งพระราชบัญญัติ เครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 เพื่อให้มีการใช้เครื่องหมายรับรองอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ ในปี พ.ศ. 2550 สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญลักษณ์นกยูงไทย ให้เป็นเครื่องหมายรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย 4 ชนิด ซึ่งประกอบด้วย ตรานกยูงพระราชทาน สีทอง (Royal Thai Silk) สีเงิน (Classic Thai Silk) สีน้ำเงิน (Thai Silk) และสีเขียว (Thai Silk Blend)

ความสำคัญของเครื่องหมายรับรอง

เครื่องหมายรับรองนกยูงไทยเป็นสัญลักษณ์ที่ช่วยให้ผู้ซื้อและผู้บริโภคสามารถแยกแยะได้ว่าผลิตภัณฑ์ผ้าไหมที่ได้รับการรับรองด้วยสัญลักษณ์นี้มีคุณภาพที่มั่นใจ และได้รับการส่งเสริมจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่มีความหมายอย่างสูงส่งเสริมให้ผู้ประกอบการในภาคการผลิตผ้าไหมไทยให้มีความตั้งใจในการผลิตและพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างยั่งยืน ซึ่งสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการแข่งขันในตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศอย่างยั่งยืน ในทางกลับกัน นั้นผู้บริโภคที่ได้รับผลิตภัณฑ์ที่มีเครื่องหมายรับรองนี้ก็จะรับรองว่าผ้าไหมที่เขาได้รับมามีคุณภาพและความเป็นธรรมชาติตามที่มาตรฐานของไหมไทย นอกจากนี้ เครื่องหมายรับรองนี้ยังเป็นการส่งเสริมให้ผู้บริโภคทั่วไปรู้จักและมีความรู้เกี่ยวกับความสำคัญของไหมไทยที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในศิลปะและวัฒนธรรมของประเทศไทยอย่างยิ่ง

๑. Royal Thai Silk ตรานกยูงพระราชทานสีทอง

เป็นผ้าไหมที่ผลิตโดยใช้เส้นไหมและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตที่เป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านดั้งเดิม

ของไทยอย่างแท้จริงดังนี้

• ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน - เส้นไหมสาวด้วยมือลงภาชนะ
• ย้อมด้วยสีธรรมชาติหรือสีเคมีที่ไม่ทําลายสิ่งแวดล้อม
• ทอด้วยกี่ทอมือแบบพื้นบ้านที่พุ่งกระสวยด้วยมือ -มีความสม่ําเสมอของสี ลวดลาย และเนื้อผ้า
• ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
• อาจตกแต่งด้วยเส้นเงิน หรือเส้นทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๒๐ ส่วนผ้ายก ผ้าจก ผ้าขัด ตกแต่งด้วยเส้นเงินหรือเส้นทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๕๐

๒. Classic Thai Silk ตรานกยูงพระราชทานสีเงิน

เป็นผ้าไหมที่ผลิตขึ้นโดยยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านผสมผสานกับการประยุกต์ใช้เครื่องมือและกระบวนการผลิต

ในบางขั้นตอนดังนี้

• ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านหรือพันธุ์ไทยปรับปรุงเป็นเส้นพุ่งและ/หรือเส้นยืน
• สาวด้วยมือหรือเครื่องจักรที่มีกําลังไม่เกิน ๕ แรงม้า
• ย้อมด้วยสีธรรมชาติหรือสีเคมีที่ไม่ทําลายสิ่งแวดล้อม
• ทอด้วย ทอมือ
• มีความสม่ําเสมอของสี ลวดลาย และเนื้อผ้า
• ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

อาจตกแต่งด้วยเส้นเงิน หรือเส้นทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๒๐

ส่วนผ้ายก ผ้าจก ผ้าขิด ตกแต่งด้วยเส้นเงินหรือเส้นทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๕๐

๓. Thai Silk ทรานกยูงพระราชทานสีน้ําเงิน

เป็นผ้าไหมชนิดที่ผลิตด้วยภูมิปัญญาของไทยแบบประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการผลิตเข้ากับสมัยนิยมและเชิงธุรกิจ ดังนี้

• ใช้เส้นไหมแท้ทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน
• ไม่กําหนดการสาวและวิธีการทอ
• ย้อมด้วยสีธรรมชาติหรือสีเคมีที่ไม่ทําลายสิ่งแวดล้อม
• มีความสม่ําเสมอของ สวดลาย และเนื้อผ้า - ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
• อาจตกแต่งด้วยเส้นเงิน หรือเส้นทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๒๐

ส่วนผ้ายก ผ้าจก ผ้าด ตกแต่งด้วยเส้นเงินหรือเงินทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินร้อยละ ๕๐

๔. Thai Silk Blend ตรานกยูงพระราชทานสีเขียว

เป็นผ้าไหม ผลิตด้วยกระบวนการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ ผสมผสานกับภูมิปัญญาไทยในด้านลวดลายและสีสัน ระหว่างเส้นใยไหมแท้กับเส้นใยอื่นที่มาจากธรรมชาติหรือเส้นใยสังเคราะห์รูปแบบต่าง ๆ ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน หรือ ตามความต้องการของผู้บริโภค ดังนี้

• ใช้เส้นไหมแท้เป็นส่วนประกอบหลักมีเส้นใยชนิดอื่นเป็นส่วนประกอบรอง
• ต้องระบุส่วนประกอบของเส้นไทยแท้และเส้นใยชนิดอื่นเป็นเปอร์เซ็นต์ให้ชัดเจน
• ย้อมด้วยสีธรรมชาติหรือสีเคมีที่ไม่ทําลายสิ่งแวดล้อม
• ไม่กําหนด การผลิต
• มีความสม่ําเสมอของสี ลวดลาย และเนื้อผ้า
• ผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
• อาจมีการตกแต่งด้วยวัสดุอิน

ซึ่งขณะนี้ได้จดทะเบียนเป็นเครื่องหมายรับรองผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทยในต่างประเทศแล้วกว่า ๑๕ ประเทศ ได้แก่

กลุ่มประเทศสหภาพยุโรป จํานวน ๒๗ ประเทศ รวมถึง จีน นอร์เวย์ ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ อังกฤษ

อินเดีย ส่องกง

เครื่องหมายรับรองนกยูงไทยเป็นสัญลักษณ์ที่มีความสำคัญในการคุ้มครองคุณภาพและความเป็นธรรมชาติของผ้าไหมไทย ได้รับการส่งเสริมและทำให้ผู้บริโภคมีความเชื่อมั่นในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่มีเครื่องหมายรับรองนี้ นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้ผู้บริโภคทั่วไปรู้จักและเข้าใจถึงความสำคัญของไหมไทยในเชิงวัฒนธรรมและศิลปะของประเทศไทยอย่างเต็มตัว ด้วยเหตุนี้ การเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทยที่มีเครื่องหมายรับรองนกยูงไทย จึงเป็นทางเลือกที่ดีในการสนับสนุนและร่วมส่งเสริมให้วัฒนธรรมและศิลปะไทยคงอยู่ได้ยาวนานขึ้นในอนาคต

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯสุรินทร์
• เฉลิมราชพัสตรา