ผ้าไหมยกดอก คือ ผ้าอันทอยกลวดลายให้สูงกว่าพื้นผ้า มีทั้งทอยกทองและทอยกไหม การสร้างลวดลายผ้าทําโดยการทอเสริมเส้นด้ายพุ่งพิเศษ ทั้งแบบเสริมยาวต่อเนื่องตลอดหน้าผ้าและแบบเสริมเป็นช่วงๆ โดยใช้วิธีเก็บตะกอลอยเพื่อเป็นเครื่องมือช่วยจัดกลุ่มเส้นด้ายยืนให้เปิดอ้าหรือยกและข่มเป็นจังหวะ เพื่อทอสอดเสริมเส้นด้ายพุ่งพิเศษตามลวดลายที่ต้องการ ก่อเกิดเป็นผืนผ้าที่มีลวดลายยกนูนสูงกว่าพื้นผ้า ส่วนวิธีการทอแบบอื่นที่นํามาใช้ผสมผสานกัน ดังเช่น ทอเสริมเส้นยืนพิเศษ มัดย้อมเส้นพุ่งและเส้นยืน ก่อนการทอและทอแบบเส้นพุ่งไม่ต่อเนื่อง เพียงแต่นํามาตบแต่งลวดลายในส่วนประกอบปลีกย่อยเท่านั้น
จากการศึกษาด้านประวัติความเป็นมา พบหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีหลายประการบ่งชี้ว่า ผู้คนซึ่งเคยอาศัยอยู่ในดินแดนที่พัฒนามาเป็นประเทศไทยในปัจจุบัน รู้จักผ้ายกกันมาเป็นเวลานานนับพันปีแล้ว อีกทั้งตลอดระยะเวลาอันยาวนานถึง 417 ปี ของยุคสมัยที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของพระราชอาณาจักรสยามนับตั้งแต่ปีพุทธศักราช 1893 ถึงพุทธศักราช 2310 ผู้คนในสังคมสยามรวมทั้งผู้เกี่ยวข้องกับราชสํานัก ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มพระบรมวงศานุวงศ์และกลุ่มขุนนาง ต่างคุ้นเคยกับผ้ายกเป็นอย่างดี ใช้ผ้ายกเป็นเครื่องทรงขององค์พระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ อีกทั้งยังกําหนดให้ใช้ผ้ายกเป็นเครื่องแบบของขุนนางตามลําดับชั้นยศด้วย ซึ่งธรรมเนียมดังกล่าวยังคงยึดถือเป็นจารีตมาจวบจนปัจจุบัน
ดังนั้น ผ้ายกจึงเป็นสิ่งทอที่มีความสําคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คนในสังคมไทย และเป็นเครื่องสะท้อนถึงคุณค่าในสังคมไทยหลายประการ ดังเช่น คุณค่าด้านวิชาการด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี ด้านสังคม วัฒนธรรม และด้านสุนทรียภาพ
เนื่องจากผ้ายกเป็นสิ่งทอสําหรับใช้ในโอกาสพิเศษ มิใช่เครื่องนุ่งห่มโดยทั่วไปในวิถีชีวิตประจําวัน ดังนั้นในอดีตองค์ความรู้เกี่ยวกับผ้ายกจึงมีจํากัดอยู่ในวงที่ไม่กว้างขวางมากนัก ซึ่งส่วนใหญ่จํากัดอยู่แต่ในกลุ่มช่างทอที่อยู่ภายใต้การกํากับดูแลของผู้ปกครองหรือผู้นําท้องถิ่น ซึ่งเป็นกลุ่มช่างทอที่มีหน้าที่ผลิตผ้ายกเพื่อส่งให้แก่ราชสํานัก หรือผลิตผ้ายกเพื่อใช้เป็นของกํานัลในกลุ่มผู้ปกครอง มีแต่เพียงส่วนน้อยที่ผลิตเพื่อวางจําหน่ายในท้องตลาด
ในสมัยปัจจุบัน ผ้ายกยังคงเป็นที่ชื่นชอบและเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางของผู้คนในสังคมไทย และเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ ในฐานะสิ่งทอพิเศษที่ช่วยเสริมสร้างบุคลิกภาพและความงามแก่ผู้ใช้ ประกอบกับกฎเกณฑ์ต่างๆ เกี่ยวกับการใช้สอยผ้ายกมิได้เคร่งครัดเหมือนในอดีต ส่งผลให้การทอผ้ายกเกิดขึ้นอย่างกว้างขวางทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย มีการผลิตผ้ายกออกวางจําหน่ายหลายประเภท หลายราคา นับตั้งแต่ผ้ายกทองลวดลายวิจิตรพิสดารมาจนกระทั่งผ้ายกไหมลวดลายเรียบง่ายธรรมดา ทั้งชนิดย้อมสีด้วยสีเคมีและย้อมสีด้วยวัสดุจากธรรมชาติ ลูกค้าแต่ละกลุ่มสามารถเลือกซื้อไปใช้สอยได้ตามสถานภาพของตน
สำหรับผู้สนใจต้องการเลือกซื้อผ้ายกดอก สำหรับตัดชุดพระราชพิธีออกงานสำคัญ สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ ผ้ายกดอก ตัดชุดพระราชพิธี ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมยกดอก ซิ่นไหมยกดอก ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ
งานหัตถกรรมฝีมือ เป็นงานโชว์เอกลักษณ์เฉพาะของแต่ละบุคคล ผ้าแต่ละสีแต่ละลายเมื่อหมดสต็อคแล้ว ที่ทอมาใหม่ จะไม่เหมือนเดิมเสียทีเดียว อาจมีสี ลายใหม่ ที่มีความเข้มหรืออ่อนกว่าบ้าง ลายแตกต่างไปบ้าง ท่านที่สนใจสามารถสอบถามสต็อค เฉดสี และลายผ้าใกล้เคียง เพื่อให้ทางร้านแนะนำได้ค่ะ
ขอบคุณแหล่งที่มา: