ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดนครสวรรค์ "ผ้าลายพาสาน"

การสืบสานภูมิปัญญาผ้าถิ่นไทย

จังหวัดนครสวรรค์มีความภูมิใจในภูมิปัญญาท้องถิ่นและศิลปะการทอผ้าที่สืบทอดมาหลายชั่วอายุคน โดยเฉพาะผ้าถิ่นไทยที่มีการพัฒนารูปแบบให้ร่วมสมัย และสามารถสวมใส่ในชีวิตประจำวันได้ ผ้าถิ่นไทยของจังหวัดนี้เป็นมากกว่าแค่ผ้า แต่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงความเป็นไทย และส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากได้อย่างยั่งยืน

เลือกชมผ้าไหม ลายพาสาน คลิกที่นี่

ความเป็นมาของลายผ้า "พาสาน"

จังหวัดนครสวรรค์ได้ริเริ่มโครงการพัฒนาผ้าถิ่นไทยโดยนำลวดลายเฉพาะของท้องถิ่นมาสร้างสรรค์เป็นผ้าประจำจังหวัด ภายใต้กิจกรรม "ผ้าไทยใส่ให้สนุก" ซึ่งเกิดจากการบูรณาการความร่วมมือระหว่างกลุ่มช่างทอผ้า และหน่วยงานต่างๆ จนนำไปสู่การออกแบบลายผ้าประจำจังหวัดที่ชื่อว่า "พาสาน" ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการรวมตัวกันของแม่น้ำ 4 สาย จนกลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา สะท้อนถึงเอกลักษณ์ของจังหวัดนครสวรรค์อย่างชัดเจน

องค์ประกอบสำคัญของลายผ้าพาสาน

ลายผ้าพาสานประกอบไปด้วยลายต่างๆ ที่มีความหมายสำคัญ อาทิ

1. ลายขอ - ลายขอพระราชทานจากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีนารีรัตนราชกัญญา สื่อถึงความจงรักภักดีที่ชาวไทยมีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์
2. ลายผักกูด - พืชโบราณที่เติบโตในบริเวณเมืองทวารวดี สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์และธรรมชาติที่งดงาม
3. ลายขิด - เทคนิคการทอลายที่พบได้ในหลายภูมิภาคของไทย สืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น
4. ลายหมี่ตาประยุกต์ - ลายที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมการทอผ้าของชาวลาวครั่งในอำเภอท่าตะโก
5. ลายพลุ - สื่อถึงความสดใสของเทศกาลตรุษจีนที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดนครสวรรค์

การผลิตผ้าลายพาสาน

การทอผ้าลายพาสานเริ่มต้นจากการมัดหมี่เส้นฝ้ายตามลวดลายที่ต้องการ โดยใช้กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ เช่น ใบเสลา เหง้ากล้วย และแก่นฝาง เพื่อให้ได้สีที่เป็นเอกลักษณ์ หลังจากนั้นจะนำเส้นไหมที่ผ่านการย้อมไปทอเป็นผืนผ้าโดยใช้เทคนิคการทอแบบ 2 หรือ 3 ตะกอ

กลุ่มช่างทอผ้าในอำเภอชุมตาบงเป็นกลุ่มแรกที่สามารถผลิตผ้าลายพาสานได้สำเร็จ โดยต้องใช้ความพิถีพิถันและทุ่มเทเวลาในการสร้างสรรค์ผืนผ้าที่มีคุณภาพสูง ซึ่งผ้าลายพาสานถือเป็นผ้าประจำจังหวัดนครสวรรค์ ที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นและความประณีตในการผลิตสรุป
ผ้าลายพาสานเป็นเครื่องหมายของการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นและศิลปวัฒนธรรมของจังหวัดนครสวรรค์ นอกจากจะเป็นผ้าประจำจังหวัดแล้ว ยังเป็นสัญลักษณ์ของการเชื่อมโยงระหว่างประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และธรรมชาติของนครสวรรค์ ซึ่งเป็นสิ่งที่มีค่าและควรอนุรักษ์ให้คงอยู่ต่อไป

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1rwnmNB88q08c-_KEnYEMAtlf6sFJ_2us/view
  
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)