ลายผ้าเอกลักษณ์ ประจำจังหวัดนครพนม "ผ้ามุกนครพนม"

ผ้ามุกเป็นผ้าโบราณที่มีความเป็นมาจากอาณาจักรศรีโคตรบูรณ์ เป็นผ้าชั้นสูงที่ใช้ในกลุ่มเจ้านายหรือภริยาของข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ในอดีต มีความละเอียดอ่อนและใช้ระยะเวลาในการทอค่อนข้างนาน จนกลายเป็นผ้าพื้นเมืองที่มีความสำคัญต่อชุมชน โดยผ้ามุกไม่เพียงเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น แต่ยังเป็นแหล่งรายได้ที่มั่นคงให้กับชาวบ้านในพื้นที่ จ.นครพนม

ประวัติและความสำคัญของผ้ามุกนครพนม

ผ้ามุกนครพนมถูกนำเข้ามาโดยผู้คนที่อพยพจากฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง เช่น ชาวลาว ไทยกวน และไทยญ้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ชาวบ้านกกต้อง ต. อาจสามารถ จ.นครพนม ได้สืบทอดการทอผ้ามุกมาอย่างยาวนาน นางทองคำ กีกาศ เป็นบุคคลสำคัญในการนำศิลปะการทอผ้ามุกจากบรรพบุรุษในเมืองท่าแขก ประเทศลาว มาสืบทอดในประเทศไทย ซึ่งส่งต่อไปยังนางสุดใจ อินธิโส ครูภูมิปัญญาด้านการทอผ้าลายมุกนครพนม

ลักษณะและลวดลายของผ้ามุก

ผ้ามุกเป็นผ้าลายยกที่มีลักษณะเด่นเฉพาะตัว โดยสีพื้นของผ้ามุกมักเป็นสีเข้ม เช่น ดำ น้ำเงิน หรือสีน้ำตาล ส่วนลายที่ทอเป็นเส้นด้ายสีอ่อน เช่น สีขาว หรือสีขาวนวล ซึ่งเมื่อทอลงบนผืนผ้าแล้วจะเกิดลายที่ละเอียดอ่อน เปรียบเสมือนการฝังหอยมุกลงในเนื้อผ้า ทำให้ผ้ามุกมีความสวยงามและเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของจังหวัดนครพนม

พัฒนาการและการสืบทอดภูมิปัญญา

การทอผ้ามุกในปัจจุบันยังคงพัฒนาต่อเนื่อง โดยนำเทคนิคการย้อมผ้าจากสีธรรมชาติมาผสมผสานกับการทอแบบดั้งเดิม ส่งเสริมให้เป็นทางเลือกที่ดีต่อสุขภาพและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ ยังมีการปรับปรุงกระบวนการทอผ้าให้ทันสมัยยิ่งขึ้น โดยใช้เครื่องมือและเทคนิคใหม่ๆ เพื่อให้สามารถทอผ้าได้ง่ายและรวดเร็วกว่าเดิม

การใช้ผ้ามุกในปัจจุบัน

ผ้ามุกนครพนมถูกนำมาตัดเย็บเป็นชุดทางการ เช่น ชุดของข้าราชการ และถูกนำไปใช้ในงานราชการและพิธีต่างๆ อย่างแพร่หลาย นอกจากนี้ยังมีการแปรรูปผ้ามุกเป็นของที่ระลึกต่างๆ เช่น กระเป๋า และของฝาก เพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชน

ผ้ามุกนครพนมจึงเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่าสูง ควรค่าแก่การสืบทอดและพัฒนาให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• https://drive.google.com/file/d/1copBzaCStc4Zr1o2BsuvnxW45UA7gbjO/view
• หนังสือ ๗๖ จังหวัดร้อยดวงใจสืบสานผ้าเอกลักษณ์ไทยดำรงไว้ในแผ่นดิน ลายผ้าเอกลักษณ์ประจำจังหวัด จัดทำโดย สมาคมแม่บ้านมหาดไทย (2565)