ผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

1. ประวัติผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

ผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมากเป็นลายผ้าโบราณที่มีต้นกำเนิดจากท้องถิ่นภาคอีสานของประเทศไทย โดยเฉพาะที่จังหวัดมหาสารคาม ลายผ้านี้เป็นลายดั้งเดิมที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษและได้รับการกำหนดให้เป็น "ลายเอกลักษณ์ประจำจังหวัดมหาสารคาม" ชาวบ้านในแถบนี้ทอผ้าลายโบราณหลายลายตามแบบบรรพบุรุษ แต่ลายเหล่านี้ก็เริ่มสูญหายไป เนื่องจากความยากในการทอ ผ้าไหมลายสร้อยดอกหมากก็เป็นหนึ่งในลายที่เกือบจะสูญหาย ด้วยเหตุนี้ทางจังหวัดมหาสารคามได้จัดการประกวดผ้าไหมประจำจังหวัดขึ้น และลายสร้อยดอกหมากก็ได้รับรางวัลชนะเลิศ ทำให้มีการสนับสนุนให้ชาวบ้านทอลายนี้มากขึ้น จนกระทั่งกลายเป็นลายที่ผลิตกันมากในปัจจุบัน

ภาพประกอบผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

 2. ลวดลายและกรรมวิธีการทอผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

ลวดลาย

• • “ลายสร้อยดอกหมาก” เป็นชื่อลายตามคำเรียกของคนโบราณ ปัจจุบันชาวบ้านอาจเรียกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น ลายเกล็ดปลา หรือลายโคมเก้า ลายนี้เกิดจากการนำลายโคมห้ามามัดซ้อนกับลายโคมเก้า และทำการโอบหมี่แลเงาเพื่อให้ลายแน่นขึ้นและละเอียดขึ้น ทำให้มีคุณสมบัติพิเศษเป็นจุดเด่นคือเป็นลายเล็กที่มีความละเอียดอย่างยิ่ง เมื่อนำมาประยุกต์สีสันต์ในการมัดย้อมจะทำให้ดูสวยงามระยิบระยับ
    

ภาพประกอบการตีโครงหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

กรรมวิธีการทอ

• • การทอผ้าไหมลายสร้อยดอกหมากใช้เส้นไหมที่ต้องมีความสม่ำเสมอและเส้นเล็ก ต้องใช้เวลาในการทอมากและขึ้นอยู่กับความละเอียดของลาย เฉพาะการมัดหมี่ใช้เวลานาน 4-5 วัน ยิ่งลายละเอียดก็ต้องขยายลำหมี่ให้มากขึ้นเป็น 49 ลำ หรือเป็น 73 ลำ ดอกก็จะมีขนาดเล็กลง ส่วนขั้นตอนการทอก็ใช้เวลาพอสมควร

ภาพประกอบการมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

การมัดตีโครงหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

• • การมัดตีโครงหมี่ลายสร้อยดอกหมากเป็นขั้นตอนแรกของการทำลายนี้ ก่อนที่จะนำไปย้อมสีและโอบเป็นลายสร้อยดอกหมากที่สมบูรณ์

ภาพประกอบการมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

3. การนำไปใช้ประโยชน์

ผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมากสามารถนำไปใช้ตัดเย็บเสื้อผ้าและเครื่องนุ่งห่มต่าง ๆ ซึ่งจะเพิ่มความหรูหราและสง่างามให้กับผู้สวมใส่

ภาพประกอบการมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

4. ผู้ให้ข้อมูลและผู้ทอผ้าตัวอย่าง

นางสมจิตร บุรีนอก บ้านกุดรัง หมู่ที่ 1 ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม อายุ 59 ปี

ภาพประกอบการย้อมสีผ้าไหม 

5. สถานที่เก็บข้อมูล

บ้านกุดรัง หมู่ที่ 1 ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม

ภาพประกอบการทอผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

6. บรรณานุกรม

ศูนย์การถ่ายทอดการเรียนรู้วัฒนธรรม. เอกสารประกอบการเรียนรู้ การทอผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดอกหมาก

ภาพประกอบผ้าไหมมัดหมี่ลายสร้อยดกหมาก

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา 

• ระบบสารสนเทศศูนย์อนุรักษ์ผ้าไหม https://qsds.go.th/silkcotton/k_22.php