ผ้าไหมมัดหมี่ - อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น

จังหวัดขอนแก่น เป็นดินแดนที่ตั้งอยู่ตอนกลางภาคอีสาน และมีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน จังหวัดขอนแก่นได้ขึ้นชื่อว่าเป็น “เมืองราชินีไหมมัดหมี่” ด้วยเป็นแหล่งผลิตผ้าไหมมัดหมี่ที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของประเทศ โดยเฉพาะที่อำเภอชนบท

ชนบท เป็นเมืองเก่าที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน เดิมชื่อบ้านกองแก้ว มีอารยธรรมที่รุ่งเรืองมาแต่โบราณโดยเฉพาะวัฒนธรรมในการทอผ้าไหมมัดหมี่ซึ่งมาพร้อมกับการจัดตั้งชุมชนเมืองชนบท พ.ศ. 2353 การทอผ้าไหมมัดหมี่เมืองชนบท เป็นมรดกแห่งภูมิปัญญาที่สืบทอดมาแต่ครั้งบรรพกาล มีการทอผ้าไหมตามกรรมวิธีของชาวบ้านสืบต่อกันมามิได้ขาด และได้เจริญรุ่งเรืองขึ้นจนมีการทอผ้าไหมมัดหมี่เป็นอาชีพสร้างชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับ ทั้งด้านคุณค่าภูมิปัญญาท้องถิ่น ความสวยงามประณีตและคุณภาพของผืนผ้า อำเภอชนบท จึงถือว่าเป็นศูนย์กลางการทอผ้าไหมมัดหมี่ที่ใหญ่ที่สุดของจังหวัดขอนแก่น ที่เป็นทั้งแหล่งผลิตและแหล่งท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวจะต้องไปเยือน

ผ้าไหมมัดหมี่ เป็นผ้าทอที่มีชื่อเสียงที่สุดของอำเภอชนบท เอกลักษณ์ของผ้าไหมชนบทคือลายและเทคนิคการทอผ้า เอกลักษณ์ของการทอผ้าอีกแบบหนึ่งของชาวชนบทคือ ผ้าหน้านาง ซึ่งมีลักษณะแบบโจงกระเบน ประกอบด้วยลายมัดหมี่บริเวณท้องผ้า ลายมัดหมี่หน้านาง และลายมัดหมี่ริมชายผ้าทั้งสองด้าน ลายเก่าแก่ที่สืบทอดกันมาและถือว่าเป็นลายต้นแบบของผ้าเมืองขอนแก่น มักเป็นลวดลายที่สะท้อนให้เห็นถึงคติความเชื่อและวิถีชีวิตของคนโบราณ ที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ เช่น ลายหมี่กง ลายขันหมากเบ็ง ลายขอพระเทพหรือลายเชิงเทียน ที่ถือว่าได้ว่าเป็นลายต้นแบบและเป็นลายเก่าแก่ของผ้ามัดหมี่เมืองขอนแก่นซึ่งได้เล่าเรื่องความหมายของบายศรีผ่านลวดลายผ้า ลายที่เกี่ยวเนื่องกับของมงคล และนับได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ของผ้าไหมเมืองขอนแก่นที่ยังคงสืบทอดต่อกันมา

ลวดลายผ้าไหมมัดหมี่ที่มีความโดดเด่นที่ขึ้นชื่อและเป็นที่รู้จักโดยทั่วไปของผ้าไหมมัดหมี่ชนบท เช่น ลายขอพระเทพ เป็นลายที่เกิดจากแรงบันดาลใจจากการที่เห็นสมเด็จพระเทพทรงสวมใส่ ลายจี้เพชร ลายหมีกนกเชิงเทียน ลายกงเจ็ดสาย ลายหมากจับ ลายขอ ลายสร้อยดอกหมาก หรือลายหน้านาง ซึ่งการทอผ้าไหมแบบหน้านางนี้เป็นอีกหนึ่งเอกลักษณ์และเป็นผ้าที่มีชื่อเสียงของจังหวัดขอนแก่น ด้วยเพราะผ้าไหมหน้านางชนบทจะมีลวดลาย สีสันวิจิตรพิสดารกว่าที่อื่น เนื่องจากได้มีการนำลายโบราณมาประยุกต์เข้ากับลวดลายไทยใหม่ ๆ ที่คิดสร้างสรรค์ขึ้น จึงเป็นที่นิยมของตลาดในปัจจุบัน

ความโดดเด่นของผ้าไหมมัดหมี่ชนบท อยู่ที่ลวดลายมัดหมี่มีจำนวนมากมาย ผ้ามัดหมี่ส่วนใหญ่จะเป็นลายเต็มทั้งผืน ช่างทอจะมีวิธีและความชำนาญในการวางลวดลายต่าง ๆ กันและจัดวางได้หลายแบบ ซึ่งจนถึงปัจจุบันนี้ลวดลายโบราณผ้าไหมมัดหมี่อำเภอชนบทก็ยังคงเป็นที่นิยมของตลาด และยังเป็นแรงบันดาลใจให้คนรุ่นหลังสร้างสรรค์ลวดลายใหม่ที่ประยุกต์มาจากลายโบราณอีกมากมายถึงปัจจุบัน

สำหรับท่านผู้สนใจ ต้องการเลือกซื้อผ้าไหมสำหรับตัดเย็บชุดหรู สามารถเข้าชมเลือกผ้าที่ร้านชอบไหม ผ่านช่องทางนี้ค่ะ www.chobmai.com ทางร้านของเราจำหน่ายผ้าไหมสีพื้น ผ้าไหมลายมัดหมี่ ผ้าไหมพื้นเมือง และผ้าไหมประจำชาติ ผ้าไหมประจำถิ่น มากมายหลากหลายเฉดสี หลายลาย พร้อมงานตัดคุณภาพปราณีตจากช่างผู้เชี่ยวชาญ

ร้านชอบไหมขอเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์วัฒนธรรมอันสวยงามนี้ให้คงไว้ ติดต่อทีมงานร้านชอบไหมเพื่อขอความช่วยเหลือในการเลือกซื้อสินค้าและคำปรึกษาเพิ่มเติมผ่านช่อง "LineOA : @chobmai" ได้ค่ะ ขอบคุณที่สนใจและเลือกซื้อสินค้าของเรา ทาง "ชอบไหม" ยินดีให้บริการค่ะ

ขอบคุณแหล่งที่มา

• เรื่อง ผ้าไหมมัดหมี่ชนบท

• กรมหม่อนไหม