ผ้าปือลางี ปาตานี

ความสวยงามแตกต่างจากงานมัดย้อมทั่วไป ค.ศ. 1725-1733 สุลต่าน Zainal Abedeen ที่1 แห่งรัฐตรังกานู ที่เคยพํานักอยู่ในราชสํานักปาตานี ด้วยมีชายาเป็นน้องสาวของผู้ครองเมือง เมื่อได้รับสถาปนาเป็นสุลต่านแห่งรัฐ จึงย้ายจากปาตานี สู่ตรังกานูและนํา ข้าราชบริพารส่วนหนึ่งที่เป็นช่างฝีมือในวังปาตานีไปด้วย จนมี ชื่อชุมชนปาตานียังดํารงอยู่จนถึงปัจจุบัน เชื่อกัน ว่า ณ ที่นั่นเป็นแหล่งถ่ายทอดศิลปวิทยาการทํา ผ้าปือลางี ที่มาจากปาตานี และในสมัยองค์สุลต่านต่อๆ มาก็มีการ อุปถัมภ์และสนับสนุนให้มีการผลิตขยายวงกว้างจากราชสํานักสู่ชุมชน ในปี ค.ศ.1786 ปาตานีเสียเมืองให้สยาม

และท้ายสุดนําไปสู่การล่มสลายของราชสํานักปาตานี ราชวงศ์ชนชั้นสูงต่างลี้ภัยย้ายถิ่น ภูมิปัญญาจึงย้ายฐาน หรือไม่ ด้วยช่างฝีมือในสมัยก่อนต่างดํารงอยู่ในสังกัดของเจ้าขุนมูลนาย เพื่อการผลิตงานรับใช้ให้ ด้วยว่าสมัยนั้นมี ชนชั้นสูงเท่านั้นที่ใช้อาภรณ์ประดับเหล่านี้ เมื่อไร้รัฐราชสํานักก็ไร้ซึ่งผู้อุปถัมภ์ๆ ดังนี้จึงไม่เห็นผ้าปือลางีในปาตานี อีกเลยแม้เป็นที่สรุปกันว่า ปตานีคือแหล่งกําเนิดผ้าปือลางี หากต่อมา ในช่วงปลาย ค.ศ.ที่17 (1793-1808) หลัง ตกเป็นขึ้นของสยาม ณ รัฐมลายูทางตอนเหนือของมาเลเซีย อย่างตรังกานู กลันตัน กลายเป็นแหล่งผลิตผ้าซื้อปือลางี อย่างกว้างขวาง เป็นผ้าที่ได้รับความนิยมอย่างมาก บรรดาชนชั้นสูงและเหล่าขุนนางราชสํานักจะใช้เป็นอาภรณ์ ประดับในพิธีการสําคัญและยังระบุว่ามีผ้าซื้อลางจากนี้ส่งไปขายที่ปาตานีด้วยซ้ําจวบจนในต้น ค.ศ.19 การเกิดผ้าบาติกพิมพ์ลายด้วยแม่พิมพ์สรรค์สร้างลวดลายบนผ้าผืนได้ง่ายดาย